Đây là lễ hội dân gian truyền thống có từ lâu đời và lớn nhất tại huyện Quảng Hòa, gắn với huyền tích dân gian. Sau khi đánh tan quân xâm lược nhà Tống, bảo vệ bờ cõi phía Bắc nước Đại Việt dưới thời nhà Lý, thế kỷ XI, tại các địa phương đi qua, Nùng Trí Cao tổ chức khao quân ăn mừng chiến thắng. Khi đến vùng đất Quảng Nguyên (huyện Quảng Hòa ngày nay) đúng vào dịp lễ hội tranh đầu pháo, trong lễ khao quân, Nùng Trí Cao chọn bãi đất phẳng và huy động trai tráng trong vùng chia thành nhiều đội để tranh đầu pháo, đội nào thắng sẽ gặp may mắn, tài lộc cả năm.
Lễ hội được tổ chức từ chiều 30 tháng giêng đến hết ngày mùng 2/2 âm lịch, không chỉ tưởng nhớ các vị thần linh, anh hùng có công với dân, với nước mà còn là hoạt động mở đầu cho một năm mới, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống thanh bình, thịnh vượng. Với những giá trị tiêu biểu, độc đáo và đặc sắc về lịch sử - văn hóa, tháng 9/2020, lễ hội tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên (Quảng Hòa) được Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia và trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây.
Lễ hội diễn ra các hoạt động: Lễ tế thần tại miếu Bách Linh; giao lưu văn nghệ giữa câu lạc bộ dân ca các xã, thị trấn; thi quay lợn; trưng bày các sản vật nông sản của địa phương; triển lãm tranh, ảnh về tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội của huyện; thi đấu các môn: lày cỏ, cờ tướng, tung còn, bịt mắt bắt vịt… Đặc biệt là màn tranh đầu pháo độc đáo, điểm nhấn thu hút đông đảo nhân dân và du khách đến tham gia lễ hội.
(Gian hàng trưng bày thị trấn Tà Lùng tại Lễ hội Tranh đầu pháo thị trấn Quảng Uyên)
Để góp phần làm phong phú thêm các hoạt động tại Lễ hội và giới thiệu, quảng bá không gian văn hoá của thị trấn Tà Lùng. Ủy ban nhân dân thị trấn Tà Lùng đã tham gia trưng bày gian hàng tại Lễ hội, các sản phẩm tham gia trưng bày Văn hoá ẩm thực (gồm các món ăn độc đáo, các loại bánh trái, thực phẩm...); các vật dụng, công cụ lao động sản xuất và sinh hoạt hàng ngày; trang phục dân tộc; các sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm OCOP tiêu biểu của địa phương. Các sản phẩm được trưng bày tại gian hàng phải đảm bảo số lượng, chất lượng phục vụ nhu cầu của du khách tại lễ hội. Đoàn thị trấn Tà Lùng tham gia trưng bày tại Lễ hội đảm bảo tuân thủ theo thời gian trưng bày của Ban tổ chức lễ hội và được đầu tư trang trí thể hiện bản sắc, hình ảnh đặc trưng của địa phương.
Thông qua lễ hội, nhằm gìn giữ, phát huy và quảng bá những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh gắn với tâm linh của con người. Đồng thời, tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa nhân dân các dân tộc, tạo không khí phấn khởi, thi đua trong lao động sản xuất, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện./.